Program Polska-Słowacja wspiera dziedzictwo pogranicza

Podpisane umowy dotyczą pierwszych  projektów, zatwierdzonych na posiedzeniu Komitetu Monitorującego programu w lutym br. Są wśród nich m.in. przedsięwzięcia stanowiące kontynuację transgranicznej współpracy z poprzedniej edycji programu (lata  2007 – 2013) oraz związane z pięćsetną rocznicą reformacji kościoła ewangelickiego na Orawie i na Śląsku. Program przyczyni się do powstania nowoczesnych produktów turystycznych adresowanych do fanów pieszych wycieczek, otwarcia muzeów prezentujących dziedzictwo kulturowe regionu oraz do zagospodarowania torfowisk, unikalnych na skalę europejską. Wszystkie projekty mają zostać zrealizowane przed końcem października 2018 roku. Poniżej prezentowane są główne założenia 5 podpisanych dziś projektów.

1. Projekt: Budatín-Strumień: współpraca na pograniczu - etap 2

-partner wiodący: ?ilinský samosprávny kraj, partner projektu: gmina Strumień
-wartość dofinansowania: 1 151 633,79 euro

Projekt to przykład kontynuacji współpracy na obszarze pogranicza rozpoczętej jeszcze w poprzednim okresie programowym w latach 2007 - 2013. Rewitalizacja parku wokół zabytkowego zamku w Budatinie połączona z gruntowną modernizacją podziemi barokowego ratusza w Strumieniu dała początek wieloletniej współpracy partnerów z Żyliny (Słowacja) oraz gminy Strumień (Polska) w obszarze turystyki oraz kultury. Kolejnym krokiem w zacieśnianiu relacji partnerskich jest drugi etap transgranicznej współpracy. W ramach projektu przewidziano remont dwóch zabytków kultury znajdujących się na pograniczu polsko-słowackim: budynku gospodarczego przy zamku w Budatínie (powstanie tam ekspozycja rzemiosła druciarskiego), a po polskiej stronie – najstarszego na Śląsku ratusza w Strumieniu (budynek wzbogaci się o nową salę multimedialną). Partnerzy stworzą aplikację mobilną promującą wspólne zabytki kultury  i nadchodzące wydarzenia w regionie pogranicza. Dodatkowo partnerzy będą wspólnie organizować transgraniczne imprezy kulturalne, takie jak Polsko-słowackie Dni Rzemiosła w Budatínie czy Międzynarodowy Dzień Tradycji w Strumieniu.

2. Razem wędrujemy już 500 lat

-partner wiodący: Parafia Ewangelickiego Wyznania Augsburskiego na Słowacji Dolny Kubin, partner projektu: Parafia Ewangelicko-Augsburska w Cieszynie
-wartość dofinansowania: 736 130,92 euro

Projekt zakłada współprace polsko słowacką w obszarze ochrony dziedzictwa kulturowego a w szczególności sztuki sakralnej. W ramach transgranicznych działań kulturowych realizowane będą wydarzenia związane ze wspólną podróżą na przestrzeni nieomal 500 lat – pięćsetną rocznicą reformacji kościoła. Wspólną historię przybliżą też wycieczki tematyczne do miejsc „leśnych kościołów”, gdzie odbywały się tajne nabożeństwa w czasach kontrreformacji odprawiane przez polskich i słowackich księży.(przełom XVII i XVIII wieku).  W ramach prac remontowych Partnerzy chcą odrestaurować kościół w Dolnym Kubínie, a w kościele w Cieszynie zająć się konserwacją zabytkowych płyt nagrobnych oraz adaptacją dwóch pomieszczeń na bibliotekę; planowana jest także modernizacja Muzeum Protestantyzmu.

3. Wędrowanie bez plecaka – wykorzystanie i promocja zasobów dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego pogranicza

-partner wiodący: Stowarzyszenie Euroregion Karpacki Polska, partner projektu: Stowarzyszenie Euroregion Karpacki Słowacja Północ
-wartość dofinansowania: 558 511.20 euro

Projekt adresowany jest głównie do fanów pieszych wycieczek. Partnerzy najpierw zinwentaryzują szlaki, atrakcje przyrodnicze i obiekty turystyczne, by później stworzyć aplikację mobilną oraz stronę internetową „Wędrowanie bez plecaka”, która będzie wskazywać turystom interesujące miejsca i pomagać im zorganizować wypoczynek. Ponadto partnerzy m.in. zorganizują szkolenia dla osób i instytucji z branży turystycznej,  nakręcą serial, będą uczestniczyć w międzynarodowych targach turystycznych oraz zorganizują imprezy promujące turystykę pieszą „bez plecaka” po obu stronach granicy.

4. Stworzenie warunków dla zachowania kulturowego i przyrodniczego dziedzictwa na polskiej i słowackiej Orawie

- partner wiodący: gmina Lipnica Wielka, partner projektu: gmina Bobrów
-wartość dofinansowania: 586 731,83 euro

Lipnica Wielka oraz Bobrów leżą w bezpośredniej  bliskości  po obu stronach granicy polsko-słowackiej. Należą do regionu Orawa, który w przeszłości z  przyczyn politycznych  został podzielony na część polską oraz słowacką. Obie miejscowości charakteryzuje bogactwo kulturowe oraz przyrodnicze. Projekt zakłada współpracę dwóch gmin w celu promocji obszarów wiejskich polsko słowackiego pogranicza oraz rozwoju lokalnych produktów turystycznych. W ramach inwestycji w Lipnicy Wielkiej powstanie Centrum Produktu Lokalnego wraz z amfiteatrem, trybunami, placem Piotra Borowego oraz stoiskami wystawienniczymi), zaś w gminie Bobrów – muzeum przybliżające historię i dziedzictwo Orawy. W obiektach tych zaplanowane są polsko-słowackie wydarzenia społeczno-kulturalne, współtworzone przez ludność lokalną w tym dzieci i osoby starsze. Celem organizowanych wydarzeń jest pogłębienie integracja Polaków i Słowaków oraz wzbogacenie wzajemnych relacji.

5. Torfowiska wysokie - europejski unikat polsko-słowackiego pogranicza

-partner wiodący: gmina Czarny Dunajec, partner projektu: Orawskie Muzeum Pavla Országha Hviezdoslava w Dolnym Kubinie
-wartość dofinansowania: 1 058 699,96 euro

Torfowiska są polsko-słowackim unikatem przyrodniczym na skalę europejską. Bazując na wspólnych zasobach przyrodnich oraz chcąc w zrównoważony sposób wykorzystać walory pogranicza partnerzy z Polski i Słowacji planują realizację prekursorskiego pomysłu w skali całej Europy – budowę dwóch muzeów przyrodniczych na pograniczu z multimedialnymi ekspozycjami poświęconymi torfowiskom. W Polsce w drewnianym historycznym budynku w centrum miejscowości Chochołów, na Słowacji – w renesansowej plebanii na dziedzińcu Zamku Orawskiego. Dodatkowo gmina Czarny Dunajec wykona dwa odcinki ścieżek pieszo-rowerowych (o długości 3,68 km) prowadzących do torfowisk. Na turystów będą czekać dwa miejsca odpoczynku – jednym z nich będzie odrestaurowany stuletni wagon kolejki wąskotorowej. Wspólne działania obejmują też m.in. organizację seminarium naukowego na temat torfowisk na PL-SK pograniczu, wydanie serii publikacji czy realizację filmu animowanego o torfowiskach.


Źródło: pl.PLSK.eu – 07.04.2017