Detaliczny handel alkoholem wymaga zezwolenia i wnoszenia cyklicznych opłat. Otrzymujący zezwolenie po raz pierwszy, płaci 2100 zł za sprzedaż napojów zawierających powyżej 18 proc. alkoholu oraz po 525 zł zarówno za handel napojami o zawartości 4,5 – 18 proc. alkoholu jak i zawierającymi do 4,5 proc. alkoholu oraz piwem. Zezwolenia wydaje się oddzielnie dla każdego punktu sprzedaży – np. restauracja czy bar w hotelu to dwa różne miejsca.
Za rozpoczynającego działalność objętą zezwoleniem uznaje się przedsiębiorcę, który:
- potwierdza kolejny punkt sprzedaży, chociażby trunki sprzedawał wcześniej w innym miejscu (np. oprócz restauracji uruchamia również winiarnię)
- potwierdza sprzedaż alkoholu z innej kategorii (np. dotychczas sprzedający wyłącznie piwo występuje o zezwolenie na sprzedaż napojów o zawartości powyżej 18%)
- przejmuje prowadzenie lokalu po członku swojej rodziny
Każdy kontynuujący handel napojami alkoholowymi musi do 31 stycznia każdego roku składać pisemne oświadczenie o wartości sprzedaży poszczególnych rodzajów napojów (podzielonych według trzech kategorii) w swoim punkcie handlowym w poprzednim roku.
Na tej podstawie przedsiębiorca wylicza sobie opłatę. Wynosi ona 1,4 proc. ogólnej wartości sprzedaży (sprzedaż produktów danej kategorii ogółem brutto). Gdy natomiast wartość sprzedaży nie jest wyższa niż 37,5 tys. zł, to płaci się 525 zł. Te zasady dotyczą zezwoleń na handel lżejszymi trunkami (do 4,5 proc. zawartości alkoholu wraz z piwem i do 18 proc.). Sprzedając alkohol mający powyżej 18 proc. alkoholu, zapłacimy 2,7 proc. jego ogólnej wartości sprzedaży w roku poprzednim. Jeżeli sprzedaż tego rodzaju alkoholi nie przekroczyła w 2007 r. limitu 77 tys. zł, opłata wynosi 2100 zł. Opłatę wnosi się na rachunek gminy w trzech równych ratach – pierwszą do 31 stycznia, drugą do 31 maja i trzecią do 30 września.
Jeżeli ktoś w danym roku prowadził sprzedaż alkoholu na podstawie zezwolenia, ale ono wygasło, to gdy w następnym roku ponownie występuje o zezwolenie na sprzedaż piwa, powinien być potraktowany jako już prowadzący taką działalność, a nie nowicjusz. Dlatego wyliczenie opłaty za zezwolenie powinno uwzględniać obroty z poprzedniego roku.
W roku nabycia zezwolenia lub utraty jego ważności opłat dokonuje się w wysokości proporcjonalnej do okresu ważności zezwolenia. Oznacza to, że np. osoba, która uruchamia sprzedaż piwa od początku listopada, nie zapłaci 525 zł, ale znacznie mniej – jedynie 88 zł. Tak wynika z art. 111 ust. 8 ustawy.
Jednak nie wszystkie sytuacje powodują proporcjonalne obniżenie opłaty albo zwrot jej całości. Dotyczy to np. zaprzestania działalności gospodarczej bo przepisy nie przewidują instytucji niewykorzystania zezwolenia, z którą wiązałby się obowiązek zwrotu opłaty. Jak wynika z wyroku NSA z 22 września 2005 r. (II GSK 149/05), wygaśnięcie zezwolenia z powodu likwidacji punktu sprzedaży nie uzasadnia dokonania proporcjonalnego zwrotu uiszczonej opłaty.
Opłaty (podobnie jak oświadczenia o wysokości sprzedaży) trzeba wnosić terminowo. Każde uchybienie temu obowiązkowi oznacza wygaśnięcie zezwolenia na handel alkoholem z mocy prawa. Nie jest też prawnie możliwe przywrócenie terminu do uiszczenia opłaty lub złożenia oświadczenia (wyrok WSA w Warszawie z 20 lipca 2006 r.; VI SA/Wa 962/06). Wygasa jednak tylko te zezwolenie, które nie zostało opłacone terminowo.
O ponowne zezwolenie tego samego rodzaju ten sam podmiot w tym samym punkcie sprzedaży może się starać dopiero po upływie sześciu miesięcy. Termin ten liczy się od dnia wydania decyzji o wygaszeniu zezwolenia.
Inne sytuacje powodujące wygaśnięcie zezwolenia to: likwidacji punktu sprzedaży, upływ terminu ważności zezwolenia, zmiana rodzaju działalności punktu sprzedaży oraz zmiana składu osobowego wspólników spółki cywilnej.
Inaczej dzieje się w przypadku cofnięcia zezwolenia na sprzedaż alkoholu. Wówczas można ponownie się o nie ubiegać dopiero po 3 latach od dnia wydania odpowiedniej decyzji. Nie stoi to jednak na przeszkodzie, aby w tym samym miejscu ktoś inny uzyskał takie zezwolenie.
Na cofnięcie zezwolenia naraża się ten, kto np. sprzedaje lub podaje alkohol nieletnim albo nietrzeźwym. Jeśli zostanie na tym przyłapany, to przepisy nie pozostawiają lokalnym urzędnikom wyboru – muszą cofnąć zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych. Tak samo jest, gdy sprzedaje się lub podaje alkohol na kredyt albo pod zastaw.
Z orzecznictwa sądowego wynika, że wystarczy jeden przypadek złamania zakazu sprzedaży alkoholu osobom poniżej 18 lat, aby cofnąć zezwolenie na sprzedaż. Nie ma nawet znaczenia nieświadomość naruszenia prawa i brak złej woli (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 25 października 2006 r., II GSK 175/06).
To jednak nie wszystko, bo uchwała składu siedmiu sędziów NSA z 30 października 2007 r. (II GPS 2/07) przewiduje, że np. kiedy doszło do sprzedaży piwa nieletniemu, to sprzedawcy cofa się nie tylko zezwolenie na handel napojami do 4,5 proc. i piwem, lecz także inne wydane mu zezwolenia na sprzedaż alkoholu, które otrzymał dla tego samego miejsca. Co więcej, z uchwały tej wynika, że taka sama zasada obowiązuje również przy innych naruszeniach warunków sprzedaży alkoholu. Takie surowe podejście tłumaczone jest faktem, że w takich sytuacjach sprzedawca nie daje już rękojmi, że będzie zgodnie z prawem handlował wszelkimi napojami alkoholowymi.
Zezwolenie straci się również wtedy, gdy w okresie 6 miesięcy co najmniej dwukrotnie w miejscu sprzedaży lub w najbliższej okolicy dojdzie do zakłócenia porządku publicznego. Przypadków utraty zezwolenia z tego powodu nie jest jednak wiele z powodu żmudnego postępowania i konieczności udowadniania przez urzędników, że rzeczywiście awantury miały związek ze sprzedażą alkoholu w sklepie.
Uprawnienie do sprzedawania napojów alkoholowych można także stracić, handlując trunkami z nielegalnych źródeł, gdy orzeczono wobec przedsiębiorcy-osoby fizycznej (albo osoby odpowiedzialnej za działalność przedsiębiorcy posiadającego zezwolenie) zakaz prowadzenia działalności objętej zezwoleniem. Cofnięcie zezwolenia nastąpi również wtedy, gdy osoba odpowiedzialna za działalność posiadającego je przedsiębiorcy popełni przestępstwo w celu osiągnięcia korzyści majątkowej.
Źródło: Rzeczpospolita - 3.03.2008 r.
| 
